Η ευρύτερη περιοχή της Τολοφώνας καθώς και η κοιλάδα της Ερατεινής παρουσιάζουν μια εντατική κατοίκηση κατά τους προϊστορικού και ιστορικούς χρόνους. Έχουν εντοπιστεί αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και ταφές των Μεσοελλαδικών χρόνων (Παραλία Τολοφώνας/εκκλησάκι Αγ. Παρασκευής), ίχνη πιθανόν Μυκηναϊκής οχύρωσης σε κυκλώπεια τοιχοδομία (θέση Μαθιού/ Μαραθιού), καθώς και οχυρώσεις στις θέσεις Μπούχουρη και Παλαιόκαστρο Βιτρινίτσας. Στη θέση Πίθα μυκηναϊκή κεραμική υποδηλώνει την έντονη κατοίκηση κατά τα μυκηναϊκά χρόνια. Στον ίδιο λόφο έχει εντοπιστεί οχυρωματικός περίβολος εντός του οποίου διαφαίνονται αρχιτεκτονικά κατάλοιπα κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. Πολλοί μελετητές ταυτίζουν τη θέση με την αρχαία Οιάνθεια, μια από τις σημαντικές πόλεις της δυτικής Λοκρίδας. Στους πρόποδες του λόφου Πίθα εντοπίζεται μεσαιωνικός πύργος με υλικό από την αρχαία οχύρωση. Αντίστοιχα ‘σπόλια’ έχουν χρησιμοποιηθεί και για την κατασκευή του Ναού της Ευαγγελίστριας ή της Παναγίας της Πολυπορτούς που χρονολογείται στο μεταίχμιο του 10ου με τον 11ο μ.Χ. αιώνα.

Στη θέση Μαραθιάς Ερατεινής, πιθοταφή του 7ου π.Χ. αιώνα έφερε κορινθιακούς αρύβαλλους αλλά και έναν σκαραβαίο από φαγεντιανή (Αρχαιολογικό Μουσείο Άμφισσας).